BitTorrent chiếm 12% tổng lưu lượng internet ở Bắc Mỹ và 36% ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. Nó nổi tiếng đến nỗi mà Hệ thống cảnh báo bản quyền (Copyright Alert System) cũng đã để mắt đến. Vậy BitTorrent hoạt động như thế nào mà nó lại thông dụng đến vậy? Bài viết bên dưới sẽ cho bạn biết.
BitTorrent là gì?
BitTorrent là một giao thức chia sẻ tài nguyên trên giao thức mạng ngang hàng (peer-to-peer), đồng thời là tên của một chương trình chia sẻ tài nguyên ngang hàng được phát triển bởi lập trình viên Bram Cohen. Bạn có thể sử dụng BitTorrent để tải về những dữ liệu lớn mà không tốn chi phí máy chủ và băng thông mạng.
BitTorrent hoạt động như thế nào?
Khi bạn tải về một trang web, máy tính của bạn sẽ kết nối tới server của trang web đó và tải về trực tiếp các dữ liệu từ server. Mỗi máy tính tải về dữ liệu thì tải về từ máy chủ trung tâm của mỗi trang web, đây là cách mà hầu như các lưu lượng trên trang web hoạt động.
BitTorrent là một giao thức ngang hàng, nghĩa là các máy tính ở trong một nhóm BitTorrent (một nhóm máy tính tải về và tải lên trong cùng torrent) truyền dữ liệu giữa mỗi máy khác nhau mà không cần máy chủ trung tâm.
Theo truyền thống, một máy tính gia nhập nhóm này bằng cách tải một file có đuôi torrent vào trong client của BitTorrent. Lúc này BitTorrent sẽ liên lạc với một “tracker” được chỉ định trong file torrent đó. Tracker là một máy chủ đặc biệt theo dõi các máy tính đã kết nối, các tracker chia sẻ địa chỉ IP cho các client BitTorrent khác, cho phép chúng kết nối lẫn nhau.
Một khi đã kết nối, một BitTorrent client sẽ tải về các bit của tập tin trong nhiều mảnh nhỏ và tải về nhiều nhất mà nó có thể. Sau khi đã có các dữ liệu, BitTorrent client này sẽ tiếp tục tải lên chia sẻ cho các BitTorrent client khác trong nhóm. Bằng cách này tất cả ai đang tải về trong cùng torrent cũng có thể tải lên. Điều này tăng tốc độ tải về của tất cả mọi người. Ví dụ, nếu 10.000 người cùng tải về một tập tin, nó sẽ không gây áp lực lên máy chủ trung tâm mà thay vào đó những người tải về sẽ đóng góp băng thông tải lên cho những người tải về khác, đảm bảo rằng torrent sẽ luôn hoạt động nhanh.
Đặc biệt, BitTorrent client không tải thực sự tải về tập tin từ tracker bằng chính nó, tracker tham gia vào torrent chỉ để theo dấu các BitTorrent client mà kết nối tới nhóm chứ không phải để tải về hay tải lên dữ liệu.
Leechers và Seeders
Những người dùng tải về thông qua nhóm BitTorrent thường được gọi là “leecher” hoặc “peer”. Và những người sau khi đã tải xong nhưng vẫn tiếp tục kết nối, đóng góp vào băng thông tải lên để những người khác có thể tiếp tục tải về thì được gọi là “seeder”. Để một torrent có thể tải về được thì một seeder có tất cả bản sao hoành chỉnh của tất cả tập tin trong torrent phải đầu tiên tham gia vào nhóm để những người khác có thể tải về. Nếu một torrent không có seeder thì đồng nghĩa với việc nó không thể tải về.
Torrent Trackers và Trackerless Torrents
Thời gian gần đây một hệ thống torrent phân quyền “trackerless” cho phép các BitTorrent client giao tiếp lẫn nhau trong nhóm mà không cần phải có bất kì máy chủ trung tâm nào. BitTorrent client sử dụng công nghệ mảng băm phân tán (distributed hash table – DHT), mỗi BitTorrent client có chức năng như một nút DHT. Khi bạn thêm một torrent bằng cách “magnet link” các nút DHT sẽ liên lạc với các nút gần kề và những nút này sẽ liên tục liên lạc với các nút khác cho đến khi xác định được thông tin của torrent.
Theo đặc tả của giao thức DHT, “mỗi peer trở thành tracker” nghĩa là các BitTorrent client không còn cần một máy chủ trung tâm để quản lý nhóm nữa. Thay vào đó, BitTorrent sẽ trở thành một hệ thống chuyển tập tin ngang hàng được phân quyền đầy đủ.
Ngoài ra DHT còn hoạt động cùng lúc với các tracker truyền thống, ví dụ một torrent có thể sử dụng cả hai DHT và tracker truyền thống, điều này sẽ cung cấp dư các giao thức để phòng trường hợp khi tracker thất bại.
BitTorrent không hoàn toàn là vi phạm bản quyền
BitTorrent thực sự không đồng nghĩa với việc vi phạm bản quyền. Blizzard các client torrent tùy chỉnh để người dùng có thể giúp cho người dùng cập nhật các tựa game của họ nhanh hơn. Điều này cũng giúp cho việc tải về các tựa game được nhanh chóng bằng cách cho phép người dùng chia sẻ băng thông tải lên với những người khác, và giúp những người khác có thể tải về nhanh hơn. Tất nhiên việc này cũng tiết kiệm được cho Blizzard kha khá tiền băng thông.
Người dùng có thể sử dụng BitTorrent để phân tác các tập tin lớn đến nhiều người khác mà không cần phải trả chi phí để mua các băng thông lưu trữ web. Một bộ phim, một bài hát miễn phí đều có thể được lưu trữ trên BitTorrent cho phép những người khác có thể tải về miễn phí và tiếp tục phân phát đến những người khác.
Công ty BitTorrent – chịu trách nhiệm cho việc phát triển BitTorrent như một giao thức, công ty cũng đã trả tiền và phát triển client torrent tên µTorrent – đang phát triển rất nhiều các ứng dụng sử dụng giao thức BitTorrent thông qua dự án BitTorrent Lab. Thử nghiệm bao gồm một ứng dụng đồng bộ mà đồng bộ hóa an toàn các tập tin giữa một vài máy tính bằng cách chuyển các tập tin này trực tiếp qua BitTorrent. Một BitTorrent Live đang được thử nghiệm sử dụng giao thức BitTorrent này để truyền hình trực tiếp, phát video và tận dụng sức mạnh của BitTorrent để truyền trực tiếp video đến lượng lớn người xem mà không cần các băng thông yêu cầu.
Cho đến hiện tại, BitTorrent chỉ được xem là một hình thức sử dụng vi phảm bản quyền, nhưng khả năng to lớn mà nó đem lại trong tương lai chắc chắn sẽ thay đổi định nghĩa về nó.
